Edycja XXIV
"Ten turniej to wyjątkowa okazja, aby młodzi twórcy rozwijali swoje umiejętności pisarskie, odkrywali świat reportażu i dzielili sie swoimi obserwacjami na temat otaczającej rzeczywistości. Od lat wspieramy talenty i pozwalamy im zaistnieć na polu literackim, inspirując do twórczych poszukiwań – mówi Ewa Obara-Grączewska, polonistka z X Liceum Ogólnokształcącego we Wrocławiu, która już po raz 24. organizuje jedyny taki konkurs w Polsce, skierowany do uczniów szkól średnich." - napisała Gazeta Wyborcza w dniu 03.02.2025 w swoim dolnośląskim dodatku, podając listę finalistów oraz zapraszając na galę finałową.
Relacja z finału XXIV edycji oraz fragmenty nagrodzonych prac pojawiły się także na łamach serwisu Internetowego w połowie marca 2025.
Gala Finałowa XXIV Ogólnopolskiego Turnieju Reportażu im. Wandy Dybalskiej odbyła się 13 marca 2025 roku o g. 11 w Sali Kameralnej Zachodniej Instytutu Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Wrocławskiego.
Spośród prac nadesłanych z całej Polski oraz Wielkiej Brytanii, jury w składzie Jędrzej Morawiecki (przewodniczący), Aneta Augustyn, Joanna Kuciel-Frydryszak, Magdalena Skawińska, Robert Chmielewski i Arkadiusz Lewicki, postanowiło przyznać następujące nagrody:
Nagroda ufundowana przez Marszałka Województwa Dolnośląskiego
Z protokołu jury: „Reportaż opowiada o sprawach trudnych i bardzo trudnych. Jest on pokłosiem kilkunastu rozmów, które Autorka przeprowadziła z krakowskimi adwokatami. To, co jest niewątpliwą zaletą tego tekstu, to fakt, że nie jest oparty na anegdotkach (choć i one w reportażu się pojawiają), ale na bardzo uczciwym i dogłębnym pokazaniu, przed jakimi dylematami moralnymi muszą stawać członkowie palestry. Jak bronić człowieka, który na oczach dziecka zamordował jego matkę? Jak bronić klienta, do którego czuje się obrzydzenie? Jak znieść emocjonalnie to, że – zgodnie z adwokackim kodeksem – trzeba bronić człowieka, a nie czynu, niezależnie od tego, o jaki czyn chodzi? Autorka stworzyła tekst niezwykle dojrzały i przejmujący, dotykający kwestii podstawowych, a czasami wręcz ontologicznych – opowieść o rozterkach etycznych prawników w wielu miejscach zmusza bowiem czytelnika do zastanowienia się nad podstawowymi prawami regulującymi nasze życie społeczne.”
Urszula Grodzka z II Liceum Ogólnokształcącego im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie; tytuł pracy: Ostatni człowiek; nauczycielka: Katarzyna Kamizela
Nagroda ufundowana przez Prezydenta Wrocławia
Z protokołu jury: „za znalezienie ciekawej bohaterki, której opowieść przybliża losy polskich i ukraińskich Żydów. Autorka wplata dodatkowe wątki, budując spójną i przemyślaną strukturę. Umiejętnie stosuje paralele między losem Żydów w czasie II wojny światowej a sytuacją ukraińskich uchodźców. Tekst o głębokiej, humanistycznej i antywojennej wymowie.”
Maja Janoszek z I Liceum Ogólnokształcące im. M. Wadowity w Wadowicach; tytuł pracy: Asłysz; nauczyciel: Henryk Odrozek
Nagroda ufundowana przez Dyrektora Departamentu Edukacji Urzędu Miasta Wrocławia
Z protokołu jury: „Za zrozumienie, że rolą reportera jest towarzyszenie bohaterowi w jego losie z empatią, ale bez oceniania. Za umiejętne prowadzenie narracji i ciekawą koncepcję ukazania przeszłości w dwóch wariantach. A przede wszystkim za udzielenie głosu swoim bohaterkom i świadomość, że język jest ważną częścią ich opowieści.”
Anna Frodyma z I Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Jarosławiu; tytuł pracy: Córki niczyje. Córki pańszczyźniane; nauczycielka: Danuta Matusz
Nagroda Dyrektor X Liceum Ogólnokształcącym im. Stefanii Sempołowskiej we Wrocławiu
Z protokołu jury: „Za czułe i bardzo sprawne złapanie chwil ulotnych jak ulotka, krótkich momentów, przykrych incydentów, bo polowanie na chwile nie dłuży się, nie nuży.”
Aleksandra Piontek z I Liceum Ogólnokształcące im. M. Wadowity w Wadowicach; tytuł pracy: Ulotki Marzeń; nauczyciel: Henryk Odrozek
Wyróżnienie uhonorowane Nagrodą Wojewody Dolnośląskiego oraz Nagrodą Specjalną ufundowaną przez Radę Rodziców przy X Liceum Ogólnokształcącym im. Stefanii Sempołowskiej we Wrocławiu
Z protokołu jury: „Ostatni raz widziała matkę tuż przed tym, jak radiowóz odwiózł ją i resztę rodzeństwa do Pogotowia Opiekuńczego, potem kolejne instytucje pisane z dużej litery: Tymczasowa Rodzina Zastępcza, Szkoła, Dom Dziecka i Smok Wawelski. Gorzkie opisy, smutne przygody i cień, którego żadne dziecko nie powinno zaznać. Nie ma tu wiwisekcji, nie ma brutalnych scen z seriali, bo czy brutalne jest wykręcanie ucha? No jest. Zwłaszcza jak jest jednym z ciągu podobnych zdarzeń. Najbrutalniejsze jest chyba to, że bohaterka reportażu bardzo pragnie docenienia, aprobaty i beztroski. Zamiast tego jest dokładnie cały katalog różnych ``zamiast``.”
Maja Oleksa-Skubisz z Liceum Ogólnokształcącym imienia Komisji Edukacji Narodowej w Dynowie; tytuł pracy: Co znaczy rodzina?; nauczycielka: Joanna Duda
Wyróżnienie uhonorowane Nagrodą Dolnośląskiej Kurator Oświaty
Z protokołu jury: „Tekst dotyka wrażliwości kogoś, kto chce pokoju ze światem, ale musi toczyć walkę z nim i ze sobą. Może chociaż świat odpuści? Ale nie. Wojna o tożsamość. Bo czyja jest skóra? Moja czy nie moja? - zastanawia się bohater, oklejając klatkę piersiowa taśmą. Trudno się mierzyć z tym wszystkim, co wewnątrz, i trudno z tym, co na zewnątrz. Trzeba być wojownikiem. I tak chyba jest w tym przypadku.”
Po odebraniu nagród laureaci odbyli indywidualne konsultacje z jurorami nt. swoich prac konkursowych. Po obiedzie w Restauracji Plastycznej finaliści oraz ich nauczyciele zwiedzali Wrocław. Wieczór spędzili w Teatrze Muzycznym Kapitol na brawurowej inscenizacji Romea i Julii w opracowaniu i reżyserii Jana Klaty. W piątek rano wzięli udział w warsztatach zorganizowanych w Dolnośląskiej Bibliotece Pedagogicznej a poprowadzonych przez mistrzynię szkolnego reportażu - Danutę Matusz z I Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Jarosławiu.
Danuta Matusz odwiedza nas na Turnieju co roku, dostarczając coraz to nowsze pokolenie reportażystów i laureatów naszego Konkursu. Temat warsztatów: "Rozbieranie reportażu" i podglądanie najlepszych. Uczestnicy warsztatów - finaliści Turnieju i ich nauczyciele oraz wrocławscy uczniowie i nauczyciele - dosłownie rozbierali teksty znanych polskich reportażystów oraz prace, które wygrywały w poprzednich edycjach, aby lepiej zrozumieć, jak zbudować dobry tekst.
Warsztaty okazały się dużym sukcesem. Uczestnicy, poproszeni o dokończenie zdania "Wychodzę stąd z ..." tak odpowiadali:
... z wielką inspiracją do tworzenia nowych tekstów. Zyskałam też większą świadomość i wiedzę na temat pisania reportaży. Czuję, że po tym wydarzeniu mam więcej odwagi.
... z odwagą do pisania nawet o błahych sprawach, bo właśnie te „ludzkie” historie mogą zadzwonić, jak ten Szczygłowski dzwon. Trzeba stawiać na język, nawet niepoprawny. Historie, życie, wydarzenia takie mogą być, dlaczego język nie?
... z przekonaniem, że mogę osiągać sukcesy, a moja praca ma swoją wartość.
... z poczuciem zrozumienia.
... z nową wiedzą i znajomością nowych, ciekawych tekstów.
... ze zwiększającą się chęcią napisania reportażu (a przynajmniej podjęcia próby, bo wygląda na coś trudnego, ale ciekawego); spędzania dnia bez słuchawek w autobusie/tramwaju – chcę kogoś posłuchać, więcej widzieć; z chęcią pogadania ze starszymi osobami.
... z niesamowitym hasłem: "Fragment ma chwytać. Dzwon ma bić. Nie ma prostej linii"
FInał XXIV edycji Turnieju zakończyliśmy wczesnym popołudniem w piątek.
